Nr 202489

Była to burzliwa, bezgwiezdna noc, po jego twarzy spływała ogromna łza, której nie był w stanie powstrzymać. Siedział jak zawsze w swoim kącie, dzielonym z jeszcze kilkoma więźniami obozu. Człowieczeństwo w tych warunkach miało różne obrazy. Twarze wyrażały całą gamę emocji – od smutku, przez rozpacz, aż po lęk oraz złość. Najgorsza była dla nich wszechobecna i wszechogarniająca  bezsilność, na którą pod żadnym względem nie mieli wpływu. Mężczyzna przyglądając się ich zmęczonym twarzom, myślał o tym co było dla niego ważne. Przypomniała mu się ukochana córeczka, ciągle pamiętał jej jasne kręcone włosy, błyszczące oczy, uroczy nosek i niewinną, dziecinną twarz. Przed oczami miał ostatnie beztrosko spędzone z nią chwile, uwiecznione w jego pamięci na zawsze. Nie zapomniał także o najdroższej mu żonie, nieustannie słyszał jej modlitwy i błaganie o jak najszybszy powrót do domu, za którym tak bardzo tęsknił. Ileż by dał za powrót do tego cudownego wieczoru, kiedy to w powietrzu czuć było świąteczną atmosferę magicznej wigilii Bożego Narodzenia. Wówczas zdał sobie sprawę, iż niewystarczająco cenił chwile spędzone w rodzinnym gronie. Mimo że w piekielnym miejscu spędził już ponad miesiąc, nie tracił nadziei. Każdy kolejny dzień, wbrew pozorom, potęgował jego wolę walki. Nabierał sił do uwolnienia się z krępujących go drutów kolczastych.

Mijały kolejne dni. Nadzieja na wyjście malała z każdą chwilą, mimo, że wśród więźniów coraz częściej mówiono o pomocy z zewnątrz. Zapału dodawał Janusz - Polak w średnim wieku, który przez pomyłkę gestapo, trafił do żydowskiego obozu zagłady. Często wspominał on o swoim domu. Opowiadał o rodzinie, która zginęła na masowej egzekucji wsi. Jedyne co pozostało mu po córce to porcelanowa lalka, która była jej jedyną zabawką. Historie Janusza budziły w osadzonych chęć podniesienia buntu, która była jedynie marzeniem ściętej głowy. Dobrze strzeżone mury obozu nie miały słabych punktów. Strażnicy, rozmieszczeni co dziesięć metrów, strzegli porządku całą dobę.

W doku panowała martwa cisza. Nikt nie był pewny, czy uda się przeżyć jeszcze jeden dzień. W pewnym momencie drzwi wejściowe otworzyły się, stanął w nich kolejny więzień, który przybył kilka godzin temu. Wyglądał on inaczej niż inni. Był tęgiej postury i nie wyglądał na przestraszonego. Janusz nie miał wątpliwości, że to właśnie ten człowiek pomoże mu w zorganizowaniu ucieczki.

                Po zatrzaśnięciu drzwi, nowy przybysz spojrzał na otaczających go mężczyzn. Zobaczył w ich oczach strach i nadzieję... Nadzieję na wolność. Uważnie obserwowany przez nich, powoli usiadł pod jedną z odrapanych ścian i powiedział do towarzyszy: „Nie bójcie się, to niedługo się skończy. Jestem Adam i wysłali mnie tu, aby wam pomóc”. Janusz usłyszawszy to poderwał się na proste nogi  i w zabójczym tempie zbliżył się do nowego więźnia. „Wiedziałem,- powiedział półszeptem- wiedziałem, że kogoś przyślą. Czy masz już może plan jak stąd uciec?” W pomieszczeniu dało się wyczuć bardzo napiętą atmosferę. Każdy z niecierpliwością czekał na odpowiedź, nikt nie ośmielił się przerwać  głuchej ciszy.  „Znam plan rozmieszczenia budynków i pomieszczeń, wiem gdzie znajduje się wyjście, przez które będziemy się musieli przedostać. Jest ono na uboczu, przysłonięte krzakami. Jeśli ktoś o nim nie wie, to jest małe prawdopodobieństwo, że go znajdzie.Niestety jest ono bardzo dobrze strzeżone. Chroni je ośmiu uzbrojonych ochroniarzy.”- mówi spokojnie Adam. „Wiec jak się nam uda ich ominąć? Nie mamy przecież żadnej broni.”- przerywa mu zrozpaczony Polak. „Pomiędzy zmianami strażników jest pięciominutowa przerwa. Mamy wtedy szansę wydostać się. Lecz będzie to bardzo ryzykowne i niestety nie wszyscy dadzą radę uciec. Ale nie martwcie się, nie zostałem wysłany tu sam. Inni pomogą pozostałym w wydostaniu się.” Usłyszawszy to, wszyscy odetchnęli z ulgą i zajęli swoje wcześniejsze miejsca pogrążając się we własnych myślach.

                 Nazajutrz wieczorem wypuszczono więźniów na plac obozu, aby wywietrzyć cele. Ku zdziwieniu więźniów pracownicy obozu zaczęli wynosić z nich wszystkie zbędne rzeczy takie jak zużyte kombinezony czy łóżka. Każdy z więźniów wiedział, że w niedalekiej przyszłości, a może jeszcze dziś czeka ich najgorsze.  Pytali Adama kiedy mogą uciekać, ale ten owładnięty strachem wzruszał ramionami. Wtedy Janusz zebrał wszystkich dookoła i ze spokojem powiedział by oczekiwać zmiany warty. Przez kilka godzin obserwacji więźniowie zauważyli, że wraz ze zmianą straży zostaje otwarta brama wjazdowa, a także, że po drugiej stronie obozu w pomieszczeniu dowodzącego są uchylone drzwi i dobiegają stamtąd dziwne dźwięki. Uzgodniono, że podczas zmiany warty wszyscy więźniowie zbliżą się do muru. Janusz wraz z Adamem udadzą się do pomieszczenia dowodzącego by sprawdzić, co się tam dzieje. 

                   Była godzina 19 i zrobiło się ciemno. Więźniowie stracili już nadzieję na zmianę warty, ale wraz z hukiem otwieranych drzwi jakby tchął w nich nowy duch –duch wolności. Wszyscy w jednym momencie przebiegli pod mur, a po wyjeździe ciężarówki większość przedostała się poza obszar obozu. Pomagali im w tym także ludzie, o których mówił Adam, zjawili się oni w bramie obozu w niemieckich mundurach i rzekomo majstrowali coś przy bramie. Dwie minuty później wszyscy byli już poza obozem. Wszyscy prócz Janusza i Adama...  Oni już wyglądali przez okno do pomieszczenia dowodzącego, gdy nagle ujrzeli czterech bawiących się w najlepsze żołnierzy w stanie upojenia alkoholowego. Pułkownik właśnie podnosił szklankę z whisky. Wyjmując słomianą parasolkę z drinka, zauważył więźniów. Natychmiast wszczął alarm.

                    Uciekinierzy pomimo wewnętrznej rozterki związanej z pozostawieniem Janusza i Adama, zaczęli uciekać. Wiedzieli, że nie zdołają im już pomóc. W takim momencie każdy myślał głównie o sobie, nie mogli pomagać innym, bo stawką było ich życie. Wszyscy żołnierze chwycili za broń i zaczęli poszukiwania zbiegłych. Adam i Janusz zostali schwytani jako pierwsi, przez co stracili jakąkolwiek nadzieję na ocalenie życia. Zamknięto ich w celi ze świadomością jak niewiele czasu im zostało. Ze łzami w oczach modlili się do Boga o ocalenie. Jak się później okazało, żołnierze zdołali schwytać większość ściganych poza jednym o numerze 202489. Był nim młody Michał, który okazał się sprytniejszy niż pozostali. Chłopak oddzielił się od grupy i znalazł kryjówkę w dole między drzewami. Udało mu się zostać niezauważonym przez żołnierzy. Pozostali więźniowie dołączyli do Adama i Janusza, zostali dokładnie przeliczeni, wtedy już każdy z nich wiedział, że ich śmierć nie jest odległą. Pragnęli pożegnać się ze swoimi najbliższymi, jednak wiedzieli, że nie jest to możliwe. Spoglądali na siebie, czując jednocześnie strach i złość z powodu nieudanej ucieczki. Nie wiedzieli jeszcze jak umrą, więc jedyne co im pozostało to modlitwa. Rozwścieczeni żołnierze przenieśli ich do najzimniejszej i najciaśniejszej celi. Każdy z nich był ubrany tyko w cienki kombinezon. Spodziewali się głodówek. 

                   Michał nie wiedział dokąd ma pójść i co dalej zrobić. Nie miał przy sobie nic co mogłoby go uratować, nie miał pojęcia gdzie się zwrócić. Już wcześniej stracił całą swoją rodzinę i bliskich, więc nie miał osoby, która mogłaby mu pomóc. Zauważyła go pewna kobieta w podeszłym wieku, chłopak wzbudził jej zainteresowanie swoimi nagłymi ruchami. Michał miał bardzo dużo szczęścia, kobieta okazała się mieć wielkie serce, zaprowadziła go do miejsca, w którym ona sama, także się ukrywała. Zrobiła wszystko co mogła, aby mu pomóc, dostarczyła jedzenie i picie. Chłopak mógł się u niej zatrzymać, ale za wszelką cenę chciał pomóc mężczyznom, którym nie udało się uciec. Długo rozmawiał z bezinteresowną kobietą. Okazało się, że była ona załamana niedawną stratą syna. zwracając się do młodzieńca stwierdziła: "Życie nie przyniesie mi już niczego dobrego, więc nie mam nic do stracenia"

W ciągu kilku najbliższych tygodni były więzień ukrywał się u swojej wybawicielki. Zawdzięczał jej swoje życie. Postanowił, że zrobi wszystko, by bezpiecznie przetrwać okrutny czas wojny. Michał codziennie błagał Boga o cud wolności i nagle, niespodziewanie cud nadszedł. Jak grom z nieba obwieszczono koniec wojny. Polska stała się wolna, a wszyscy jeńcy z obozów zostali uwolnieni. Ani Michał ani Marianna nie mogli uwierzyć, że piekło wojny minęło bezpowrotnie. Zostało jednak coś, o czym nigdy nie zapomnieli... nr 202489.

Paweł Brach

Martyna Białczak

Wiktoria Fiet

Gabriela Orłowska

Marta Szymańska

Przemysław Wydra